Θα λάβουμε υπόψη την εκκλησιαστική πτυχή, με τη δέουσα προσοχή, αλλά υπεύθυνη βάσει του Συντάγματος για το Μακεδονικό είναι η κυβέρνηση, έγραψε στην απαντητική του επιστολή προς τον Αρχιεπίσκοπο, ενώ δεν παρέλειψε να αναφερθεί στους διακριτούς ρόλους Εκκλησίας και Πολιτείας. Οι πολιτικοί μας, θα πρέπει να διαβάσουν λίγη ιστορία, ωστόσο, για να ξέρουν ποιόν ρόλο έπαιξε η Εκκλησία στην περιοχή μας, ο Μητροπολίτης Δράμας και μετέπειτα Σμύρνης Χρυσόστομος, αλλά και ο ιεροδιάκονος τότε και μετέπειτα Μητροπολίτης Φιλίππων και στη συνέχεια Αρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος.
Στο τέλος του 19ου αιώνα και στην αρχή του 20ου η Βουλγαρία, προκειμένου να επιδιώξει τον εκβουλγαρισμό της περιοχής μας ανέθεσε αυτό το έργο στην δική της σχισματική εκκλησία την «Εξαρχία». Στα ορεινά της Δράμας, υπήρχαν ελάχιστοι Βούλγαροι και αρκετοί βουλγαρόφωνοι Έλληνες, τους οποίους πρώτους προσέγγισαν με στόχο την βουλγαροποίησή τους μέσω της Εξαρχίας. Η δυναμική αντίδραση της Ορθόδοξης Εκκλησίας και ιδιαίτερα της Μητρόπολης Δράμας, κατάφερε να εξοβελίσει το ιερατείο της «Εξαρχίας» και να ισχυροποιήσει την πίστη του λαού στη δική μας εκκλησία και στην Ελλάδα.
Η Μητρόπολη Δράμας, μαζί με το Ελληνικό Προξενείο της Καβάλας και των Σερρών, στήριξαν ενεργά την αντίσταση στη διττή αυτή προσπάθεια των Βουλγάρων. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος, με κίνδυνο της ζωής του έκρυβε στην Μητρόπολη Δράμας σταλμένους Έλληνες αξιωματικούς, που ερχόταν στην περιοχή μας για να αναπτύξουν εθνική δράση. Βέβαια, σε τόσο λίγες γραμμές, δεν μπορούμε να μιλήσουμε, ούτε καν περιληπτικά για το εθνικό έργο που επιτέλεσε η Εκκλησία μας. Πόσο μικροί λοιπόν και ανιστόρητοι είναι αυτοί που σε εθνικά ζητήματα μιλούν για διακριτούς ρόλους Εκκλησίας και Πολιτείας;;;
