Το «παράθυρο» για τη νομιμοποίηση των λεγόμενων «ορφανών» λιμανιών, που είναι πολλά και διάσπαρτα στην Ελλάδα, «άνοιξε» η ψήφιση, τον περασμένο Νοέμβριο, του νόμου 4504/2017. Τα «ορφανά» λιμάνια, είναι υποδομές που δεν υπάγονται στη διαχείριση κάποιου φορέα (Οργανισμού Λιμένος, Λιμενικού Ταμείου, Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης), με αποτέλεσμα να λειτουργούν χωρίς αδειοδοτημένες εγκαταστάσεις και σωστές υπηρεσίες.
Με την πρόσφατη νομοθετική ρύθμιση (Φ.Ε.Κ. Α΄ 184, άρθρο 140), παρέχεται η δυνατότητα νομιμοποίησης των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων, αλλά και περεταίρω ανάπτυξης τους. Δύο χαρακτηριστικές περιπτώσεις, είναι οι λιμενίσκοι των παλιών Σφαγείων εντός του αστικού ιστού της Καβάλας και της Νέας Ηρακλείτσας Δήμου Παγγαίου. Ο τελευταίος νόμος (4504/2017), συγκεκριμένα, προβλέπει τη σύσταση Δημοτικών Λιμενικών Γραφείων, στα οποία μπορεί να υπαχθεί η διαχείριση των «ορφανών» λιμενίσκων. Στις ακόλουθες παραγράφους, που προστέθηκαν στο άρθρο 38 του ν.4150/2013 (Α΄ 102), αναφέρονται τα εξής:
στ) Δύναται να συνιστώνται Δημοτικά Λιμενικά Γραφεία, μετά από απόφαση των οικείων δημοτικών συμβουλίων, ως αυτοτελείς Υπηρεσίες του Δήμου στον οποίο ανήκουν, όταν στους Δήμους αυτούς δεν λειτουργεί Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο. Στην αρμοδιότητα των συνιστώμενων Δημοτικών Λιμενικών Γραφείων, που λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 28 του ν.2738/1999 (Α΄ 180), υπάγονται τα εντός των διοικητικών ορίων των οικείων Δήμων υφιστάμενα αλιευτικά καταφύγια, λιμενικές υποδομές και εγκαταστάσεις, οι οποίες δεν υπάγονται στην αρμοδιότητα άλλου φορέα διοίκησης και εκμετάλλευσης λιμένα. Με κοινή απόφαση των υπουργών Εσωτερικών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ρυθμίζονται ζητήματα για το πεδίο δικαιοδοσίας των Δημοτικών Λιμενικών Γραφείων, την οργάνωση, τη διαδικασία, τη λειτουργία, τη στελέχωση και κάθε άλλο σχετικό θέμα για την εφαρμογή του παρόντος.
ζ) Η σύσταση των Δημοτικών Λιμενικών Γραφείων, όπως προβλέπεται στην περίπτωση στ΄, είναι δυνατή μόνο στις περιπτώσεις που, όπως διαπιστώνεται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου, δεν παρέχεται η σύμφωνη γνώμη των όμορων Δήμων που διαθέτουν Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο, για την υπαγωγή των αλιευτικών καταφυγίων, λιμενικών υποδομών και εγκαταστάσεων στην αρμοδιότητά τους.
η) Τα συνιστώμενα Δημοτικά Λιμενικά Γραφεία, κατά τις διατάξεις των περιπτώσεων στ΄ και ζ΄, υποχρεούνται εντός δύο (2) ετών, από τη σύστασή τους, στον καθορισμό ζώνης λιμένα κατά τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας».
Δηλαδή, οι Δήμοι που δεν έχουν συστήσει Δημοτικά Λιμενικά Ταμεία, όπως είναι οι Δήμοι Καβάλας, Παγγαίου και Νέστου στην Περιφερειακή Ενότητα Καβάλας (σ.σ. ο Δήμος Θάσου έχει Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο), μπορούν να αιτηθούν τη σύσταση Δημοτικών Λιμενικών Γραφείων και να εντάξουν όλες τις μη αδειοδοτημένες λιμενικές εγκαταστάσεις στη νέα αυτή δημοτική Υπηρεσία. Εν συνεχεία, αφού γίνει ο καθορισμός της χερσαίας ζώνης, οι Δήμοι μπορούν να αξιοποιήσουν τουριστικά τις εγκαταστάσεις και να έχουν έσοδα από τη λειτουργία τους.
Η ύπαρξη, επίσης, ειδικών προγραμμάτων, όπως είναι το πρόγραμμα Leader, είναι ένα καλό «εργαλείο» για τη χρηματοδότηση παρεμβάσεων, με σκοπό τη βελτίωση των εγκαταστάσεων και την παροχή υψηλών υπηρεσιών προς τους χρήστες. Είναι μία ευκαιρία, που δεν πρέπει να χαθεί για τους Δήμους που έχουν «ορφανά» λιμάνια και επιθυμούν να τα εντάξουν, πλήρως και νομίμως, στον αστικό ιστό.
