Η περίοδος του Τριωδίου είναι καιρός πνευματικής πορείας, προετοιμασίας για το επικείμενο Πάσχα. Η Εκκλησίας μας, σαν την στοργική μητέρα μας, παίρνει από το χέρι και σκαλοπάτι-σκαλοπάτι μας ανεβάζει, ώστε να είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε τον Χριστό παθόντα και αναστάντα. Στη σημερινή Κυριακή που επιλέγεται «Απόκρεω», γιατί είναι η τελευταία κατά την οποία τρώμε κρέας, -από αύριο αρχίζει η αποχή από το κρέας, η λευκή νηστεία- μας δίνει μία επιπλέον διάσταση της θεάρεστης νηστείας. Δεν πρέπει να σκανδαλίζουμε τους αδελφούς.
«Αδέλφια», λέει ο απόστολος Παύλος, «η τροφή δεν μας δίνει πρόσωπο στο Θεό. Γιατί ούτε αν φάμε γινόμαστε καλύτεροι, ούτε αν δε φάμε είμαστε χειρότεροι. Όμως, προσέχετε μήπως αυτό σας το δικαίωμα να φάτε, ή να μη φάτε, γίνει αφορμή να βλαφτούν εκείνοι που έχουν αδύνατη συνείδηση. Με το να βλάπτετε τα αδέλφια σας και να χτυπάτε αλύπητα τη συνείδησή τους, που είναι αδύνατη, κάνετε αμαρτία στο Χριστό. Γι’ αυτό, αν είναι να σκανδαλίζει η τροφή τον αδελφό μου, να μη φάω κρέας σε όλη τη ζωή μου» (Α΄ Κορ η΄, 8-θ΄, 2).
Η νηστεία που αρχίζει σε λίγες μέρες, δεν είναι μόνο προσωπική υπόθεση του καθενός μας, έχει και διάσταση εκκλησιολογική, δηλαδή αφορά ολόκληρη την κοινότητα του σώματος του Χριστού. Είναι ένα εργαλείο που βοηθά τον άνθρωπο να καθαρισθεί και να θεραπευθεί ψυχικά, αλλά ταυτόχρονα και ένας κοινός αγώνας όλων των Χριστιανών. Όλοι είμαστε αδέλφια, γιατί αναγεννηθήκαμε από την κοινή πνευματική μας μητέρα, την αγία μας κολυμβήθρα και έχουμε κοινό Πατέρα, αυτόν που τη στιγμή της βαπτίσεως μας, μάς υιοθέτησε και τη στιγμή της Θείας Λειτουργίας μας τρέφει με το τίμιο σώμα και αίμα Του.
Η τροφή, ή η αποχή της, δεν είναι αυτή που θα μας δώσει αξία απέναντι στο Θεό, αλλά η αποχή από την κακία και η θυσιαστική για τους άλλους αγάπη. Μήπως όμως και η νηστεία εκεί δεν αποσκοπεί; Να περιορίσουμε την εγωκεντρική προσκόλλησή μας στην εξυπηρέτηση των ατομικών μας μόνο επιθυμιών; Δεν είναι και η νηστεία αγάπη, όταν βοηθά να θεραπευθεί ο άνθρωπος από τον ατομικισμό του και μαθαίνει να αφήνει ακόμα και τις απαραίτητες ανάγκες του στην πρόνοια του Θεού; Δεν αρχίζει η αδιαφορία μας για τους άλλους, από τη δική μας σκληρότητα να βλέπουμε μόνο τον εαυτό μας και τις ανάγκες του, να δίνουμε τον χρόνο μας και τη δύναμή μας μόνο για τον εαυτό μας;
Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό, στην πορεία μας να συναντήσουμε τον Χριστό, να μάθουμε να ενεργούμε όχι με γνώμονα το δικό μας συμφέρον, αλλά και το συμφέρον των αδελφών. Είναι απαραίτητο, ο άνθρωπος που επιθυμεί να σωθεί, να ελέγχει διαρκώς τη συνείδησή του. Και να την ελέγχει όχι μόνο για το αν με αυτά που λέει, σκέπτεται, ή πράττει, παραβαίνει το νόμο του Θεού, αλλά κι αν γίνεται πρόσκομμα, αιτία σκανδαλισμού των αδελφών του. Είναι μικρό να σκανδαλίζεις ανθρώπους για τους οποίους ο Χριστός έχυσε το αίμα Του;
Ο άγιος Παύλος, ο τόσο λεπτολόγος της εσωτερικής ζωής, φοβόταν το σκάνδαλο. Απέφευγε όχι μόνο τα αμαρτήματα που καταδικάζει ο νόμος του Θεού, αλλά κι εκείνα που δεν ήταν αμαρτωλά, αλλά υπήρχε κίνδυνος να σκανδαλίσουν τους ατελείς Χριστιανούς. Σκάνδαλο είναι η πέτρα που πετάς στο δρόμο και κάποιοι σκοντάφτουν και πέφτουν. Κακό να πετάς πέτρες στο δρόμο. Πιο μεγάλο, όμως, κακό, όσοι έχουμε υπό την εξουσία μας άλλους ανθρώπους, γονείς, δάσκαλοι, επιστήμονες, άρχοντες, ιερείς, να σκανδαλίζουμε απλές ψυχές με τη διαγωγή μας.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ.Ν.Θ.