Μία από τις μεγαλύτερες αγωνίες του ανθρώπου είναι, να θέλει να μιλήσει, να εκφρασθεί και να μην μπορεί. Όχι επειδή στερείται την δυνατότητα του λόγου και της λαλιάς, αλλά επειδή αυτά που έχει να πει είναι τόσα πολλά και αυτά που ξέρει τόσα λίγα. Κυριακή της Ορθοδοξίας και καλούμαστε να προσεγγίσουμε το θέμα της Ορθοδοξίας.
Μπροστά στην αδυναμία να πούμε τι είναι η Ορθοδοξία, καταφεύγουμε στο ευαγγελικό κείμενο της ημέρας, για ν’ αναζητήσουμε εκεί την απάντηση. Κι εκεί βρίσκουμε μία φράση: «Έρχου και ίδε». Είναι η πρόσκληση του Φιλίππου στον Ναθαναήλ, για να γνωρίσει τον Χριστό. «Έλα και κοίταξε μόνος σου». Η Ορθοδοξία είναι ένα διαχρονικό και αιώνιο «έρχου και ίδε». Θέλεις να μάθεις τί σημαίνει Ορθοδοξία; «Έρχου και ίδε». Αυτές οι τρεις λέξεις σημαίνουν δύο πράγματα.
Η Ορθοδοξία, καταρχάς, είναι το «έρχου». «Έλα», φωνάζει η Ορθοδοξία μέσω της Εκκλησίας σε κάθε άνθρωπο πάνω στην γη. Αυτό το «έρχου» σημαίνει πορεία. Και μας καλεί σε μία πορεία. Η πορεία είναι κόπος, είναι κούραση. Η πορεία είναι αγώνας και έχει αγωνία. Η Ορθοδοξία δεν είναι βόλεμα. Δεν είναι η ομάδα των πολλών, στην οποία οφείλουν όλοι οι άλλοι να υποτάσσονται. Ποτέ δεν ήταν στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο και δεν επιθυμεί να είναι. Δεν θέλει να καταστεί μία ιδεολογία, που εκπροσωπεί μόνο τους ισχυρούς, ή τους πολλούς.
Η Ορθοδοξία έχει την αυτοσυνειδησία πως είναι μία ζωντανή πορεία με αρχή το μυστήριο του Βαπτίσματος και με στόχο την αιωνιότητα. Είναι δρόμος γεμάτος εσωτερική πληρότητα και μυστική χαρά. Όποιος επιλέξει να οδεύσει την πορεία της Ορθοδοξίας, θα γεμίσει με εσωτερική γαλήνη, με ηρεμία, με μία μυστική ησυχία, που την βίωσαν και την βιώνουν όλοι οι αληθινά συνεπείς ορθόδοξοι χριστιανοί απανταχού της γης. Εντούτοις, αν και είναι δρόμος χαρούμενος και γαλήνιος, η Ορθοδοξία δεν είναι και δρόμος εύκολος. Η οδός της Ορθοδόξου πίστεως είναι δύσβατη, γεμάτη παγίδες και πόνο. Όποιος βαδίσει σ’ αυτό τον δρόμο, θα δοκιμάσει την απαξίωση από τους πολλούς, τις σφοδρές επιθέσεις του διαβόλου, την απογοήτευση από τον ανεπαρκή εαυτό του.
Η οδός της Ορθοδοξίας είναι όμορφη και δύσκολη ταυτόχρονα. Είναι αγαπητική και μοναχική. Είναι κοινοτική και ησυχαστική. Αυτές οι οξύτατες αντιφάσεις, που συνθέτουν τον χαρακτήρα της, δεν είναι εύκολο να συνδυαστούν. Για τον συνδυασμό τους χρειάζεται βαθιά καλλιεργημένη και ολοκληρωμένη προσωπικότητα. Ο πιστός που βαδίζει αυτή την ευλογημένη πορεία της Ορθοδόξου πίστεως κερδίζει σιγά σιγά αυτή την εσωτερική καλλιέργεια και ολοκλήρωση. Αυτό το «έρχου» που λέγει ο Φίλιππος στον φίλο του, τον Ναθαναήλ, είναι μία πρόσκληση για συνοδοιπορία προς τον Χριστό. Μέσα στην Εκκλησία, η πορεία του πνευματικού αγώνα δεν είναι μοναχική. Η Ορθοδοξία δεν καλεί ανθρώπους να βαδίσουν το μονοπάτι της πίστεως ατομικά. Καλεί τον κάθε άνθρωπο σε μία προσωπική σχέση με τον Χριστό, η οποία χτίζεται μέσα στο μεγάλο συλλογικό οικοδόμημα της Εκκλησίας. Όλοι οι ορθόδοξοι συμπορεύονται στον κοινό για όλους δρόμο της γνωριμίας με τον Χριστό.
Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο βρίσκεται το δεύτερο μεγάλο νόημα της ημέρας, στην λέξη «ίδε». Ο αγώνας και η πορεία του χριστιανού είναι προσπάθεια θεογνωσίας. Δεν περιπλανιέται ο ορθόδοξος στα μονοπάτια θεωρητικών αναζητήσεων αόριστα και ιδεοληπτικά. Δεν αναζητεί ο πιστός φιλοσοφήματα και ιδεολογίες. Το «ίδε» σημαίνει «μάθε». Το «έρχου και ίδε» σημαίνει «έλα και μάθε». Η πρόσκληση για γνώση του Χριστού συνιστά το ιεραποστολικό πνεύμα της Ορθοδοξίας και γνωριμία με τον ίδιο τον Χριστό, συντελείται και ολοκληρώνεται μόνο μέσα στο μονοπάτι του πνευματικού αγώνα της Εκκλησίας. Η γνωριμία με τον Χριστό ολοκληρώνεται με την σχέση και την τελειωτική ένωση μαζί Του. Η σχέση με τον Χριστό χτίζεται με την προσευχή και η ένωση μαζί Του επιτυγχάνεται με την Θεία Ευχαριστία, την Ιερά Εξομολόγηση και τα υπόλοιπα μυστήρια. Η γνώση του Χριστού είναι τρόπος ζωής και καθημερινότητας.
Κυριακή της Ορθοδοξίας σήμερα και μπροστά στην πνευματική μας φτώχεια να ορίσουμε την Ορθοδοξία, ας στοχαστούμε το σύνθημα της ευαγγελικής περικοπής, το «έρχου και ίδε». Σαν τον Φίλιππο κι εμείς, ας πάρουμε με αγάπη τον κάθε συνάνθρωπό μας και ας του δείξουμε τον δρόμο, ή μάλλον ας συνοδοιπορήσουμε μαζί του στο μονοπάτι της γνώσεως του Θεού. Με το προσωπικό μας παράδειγμα και με την έστω και πάμφτωχη πνευματική μας καρποφορία, ας δώσουμε το λυτρωτικό μήνυμα πως η γνωριμία με τον Χριστό, είναι η τελευταία ελπίδα που απέμεινε στον κόσμο.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ.Ν.Θ., ιερομόναχος Δανιήλ Καριπίδης
