Ένα από τα πανανθρώπινα αιτήματα είναι η δικαίωση του ανθρώπου. Ο άνθρωπος όλων των εποχών αναζητά και επιδιώκει να δικαιωθεί στις πράξεις του, στις ενέργειές του, στις σκέψεις του. Συνεχώς αναζητά τη δικαίωση. Αυτή η αναζήτηση είναι μόνιμη, συνεχής.
Στην ιστορία του κόσμου, ποικίλοι είναι οι τρόποι που επινοήθηκαν και προτάθηκαν στον άνθρωπο κάθε εποχής, να του εξασφαλίσουν την ποθητή δικαίωση και εξάλειψη των λαθών του. Ακόμα και σήμερα, γίνονται προτάσεις για σωτηρία στον σύγχρονο κόσμο. Οι προτάσεις πολλές, καθώς προέρχονται από διαφορετικούς πνευματικούς χώρους. Αλλιώς αντιμετωπίζει το θέμα της σωτηρίας ο Ινδουισμός, με διαφορετικό τρόπο ο Βουδισμός. Άλλη λύση προβάλλει το Ισλάμ. Ακόμα και ο Ιουδαϊσμός έχει να προτείνει το δικό του τρόπο δικαιώσεως του ανθρώπου. Είναι χιλιάδες τρόποι που πολιορκούν συνεχώς τη σκέψη και τη θέληση του ανθρώπου, για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη και την επιλογή του.
Σ’ αυτούς αναφέρεται ο λόγος του Αποστόλου Παύλου στο Αποστολικό Ανάγνωσμα της Κυριακής, ο οποίος εξετάζει τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος μπορεί να δικαιωθεί κατά την αντίληψη του Θεού. Λέγει γι’ αυτούς που αναζητούν τη δικαίωση μακριά από τον Θεό: «αγνοούντες γαρ την του Θεού δικαιοσύνην και την ιδίαν δικαιοσύνην ζητούντες στήσαι, τη δικαιοσύνῃ του Θεού ουχ υπετάγησαν». Το ζητούμενο είναι η δικαίωση. Να αναγνωριστούμε και να καταξιωθούμε ως δίκαιοι ενώπιον του Θεού, ενώπιον της Αλήθειας και της Δικαιοσύνης.
Στην προσπάθειά του αυτή, ο άνθρωπος απέτυχε και θα συνεχίζει να αποτυγχάνει, γιατί προσπαθεί να στήσει και να εφαρμόσει ένα δικό του σύστημα δικαιώσεως και σωτηρίας. Πράγματι, είναι τραγικό να πιστεύεις ότι έχεις την αλήθεια και στην πραγματικότητα να είσαι στην πλάνη. Να νομίζεις ότι ακολουθείς το θέλημα του Θεού και, στην ουσία, να στήνεις το δικό σου εγωιστικό θέλημα. Να καλύπτεις πίσω από τις θρησκευτικές σου πεποιθήσεις, την προσωπική σου επιθυμία να αναδειχθείς, να ξεχωρίσεις, να επιβληθείς, να ικανοποιήσεις τη φιλαρχία σου.
Ωστόσο, Αυτός που μας δικαιώνει όρισε και τον τρόπο δικαιώσεως. Μας είπε με ποιον τρόπο μπορούμε να δικαιωθούμε. Αυτόν τον τρόπο εκθέτει ο Απόστολος Παύλος στην προς Ρωμαίους επιστολή και ευρύτερα προς κάθε άνθρωπο. Κηρύττει λόγο σωτήριο, λόγο ελπίδας και σε λίγες γραμμές, διαγράφει τον τρόπο σωτηρίας που υπόσχεται η Ορθόδοξος Εκκλησία.
Μία από τις τρεις αρχές του Παύλου, είναι ότι η δικαιοσύνη δεν κατορθώνεται. Όποια προσπάθεια κι αν καταβάλει ο άνθρωπος, δεν μπορεί να την πετύχει. Σύμφωνα με τον Παύλο, οι Ιουδαίοι προσπαθούσαν να αυτοδικαιωθούν στηρίζοντας τις προσπάθειές τους στην ακριβή τήρηση του Ιουδαϊκού νόμου. Έδιναν το βάρος στα καλά έργα και έφταναν στο σημείο να θαυμάζουν τον καλό και ηθικό άνθρωπο. Η αλήθεια, όμως, της Εκκλησίας δεν βλέπει την σωτηρία μας μόνο στα δικά μας επιτεύγματα, αλλά στην ενοίκηση του Θεού μέσα μας με την κάθαρση από τα πάθη της ψυχής μας και την έλευση του Αγίου Πνεύματος στην καρδιά μας.
Τη δικαίωση τη χαρίζει ο Χριστός στον άνθρωπο, με την έλευσή Του, δωρεάν. Δεχόμαστε τη δικαίωση – ζωοποίησή μας από τη Χάρη του Θεού και δεν αυτοδικαιωνόμαστε χάρη στα καλά μας έργα. Βέβαια, η τήρηση των εντολών του Θεού πραγματώνεται μόνο κάτω από το φως της ταπεινώσεως και συντελείται μέσα στη Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Προϋποθέτει, όμως, την πίστη, που αποτελεί τη δεύτερη αρχή, σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο.
Όταν αυτό που είναι η καρδιά της χριστιανικής διδασκαλίας, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος και Θεός και ανέστη εκ νεκρών νικώντας τον θάνατο και τον αρχέκακο διάβολο, το πιστέψει ο άνθρωπος και το ομολογήσει, τότε δικαιώνεται. Μόνο να σκεφτούμε τι πραγματοποίησε ο Χριστός για όλους μας, Τον αναγνωρίσουμε, Τον παραδεχτούμε και τον Ομολογήσουμε ως Τον Μόνο Αληθινό Θεό. Αρκεί και μόνο αυτό για τη δικαίωσή μας.
Τρίτη αρχή για τη δικαίωση του ανθρώπου αποτελεί η υποταγή στη δικαιοσύνη του Θεού. Δυστυχώς, όμως, ο σύγχρονος κόσμος, πλέοντας στα κύματα του ορθολογισμού, αναζητεί δικαίωση σε λάθος κατεύθυνση. Η αιτία, πάντοτε το εγωιστικό φρόνημα, η άρνηση της πίστεως και ομολογίας στον Χριστό και η αυτοδικαίωση με βάση την ανθρώπινη δύναμη. Αντιθέτως, η καρδιά που ξεχειλίζει πίστη, η πίστη αυτή μεταβάλλεται σε μαρτυρική ομολογία, δέχεται τη σωστική Χάρη του Αγίου Πνεύματος και οδηγείται στη δικαίωση και σωτηρία.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ.Ν.Θ.
