Η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, του Υπουργείου πολιτισμού και αθλητισμού, στο πλαίσιο του εορτασμού των Ευρωπαϊκών Ημερών Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2022 «Βιώσιμη πολιτιστική κληρονομιά-Συντηρώντας το παρελθόν για τις μελλοντικές γενιές» αναλαμβάνει την πρωτοβουλία, με την αιγίδα της Κεντρική Ένωσης Δήμων Ελλάδας, συνδιοργανωτή τον Δήμο Καβάλας και την υποστήριξη του Ελληνικού Τμήματος TICCIH και της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού-Παραρτήματος Θεσσαλονίκης, της οργάνωσης διαδικτυακού σεμιναρίου για στελέχη των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης με θέμα: «Βιομηχανική κληρονομιά και αυτοδιοίκηση: από την αναγνώριση και αξιολόγηση, στην προστασία, ανάδειξη και διαχείριση». Στόχος της εκδήλωσης είναι η ενημέρωση των αυτοδιοικητικών παραγόντων, που καλούνται να διαχειριστούν έργο πολιτισμού, σχετικά με την αναγνώριση της αξίας των στοιχείων της βιομηχανικής κληρονομιάς, η παρουσίαση καλών εφαρμοσμένων παραδειγμάτων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, προστασίας και ανάδειξής τους ως υποδομές ανάπτυξης, καθώς και η ενημέρωση για δυνατότητες δικτύωσης για την διαχείριση των βιομηχανικών μνημείων και τόπων. Στο σεμινάριο θα αναπτυχθούν οι ακόλουθοι θεματικοί άξονες:
-Αρχές προστασίας της βιομηχανικής κληρονομιάς και διεθνής εμπειρία
-Εμπειρία Δήμων
-Καλά παραδείγματα και προβλήματα διαδικασιών
-Παραδείγματα ιδιωτικής πρωτοβουλία, ή και σε συνεργασία με Δήμους
Επίσης, προγραμματίζονται συζητήσεις στρογγυλής τράπεζας με θέματα:
-Νομικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο
-Φορείς υποστήριξης
-Συμμετοχή πολιτών-δικτύωση
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 22 και 23 Σεπτεμβρίου 2022 (ώρα έναρξης 9π.μ.) και θα διεξαχθεί διαδικτυακά, για λόγους υγειονομικής ασφάλειας. Οι ενδιαφερόμενοι δύνανται να παρακολουθήσουν ζωντανά τις εργασίες του σεμιναρίου, μέσω του συνδέσμου: https://www.youtube.com/channel/UC6n5Na8cxa0Seem7C78ZEdw/live. Οι ενδιαφερόμενοι για την παρακολούθηση του σεμιναρίου μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή στον σύνδεσμο: https://forms.gle/E6d5nhchYtzzW6bH6. Μετά την λήξη της εκδήλωσης, αυτή θα παραμείνει διαθέσιμη για προβολή μέσω youtube. Θα υπάρχει σχετικός σύνδεσμος στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης: https://ynm-amth-culture.gr, στην ιστοσελίδα του Δήμου Καβάλας: https://kavala.gov.gr και στην ιστοσελίδα του facebook του Δήμου Καβάλας. Το πρόγραμμα του σεμιναρίου είναι το ακόλουθο:
ΠΕΜΠΤΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2022
9.00 Σύνδεση εισηγητών και συμμετεχόντων.
9.00-9.30 Χαιρετισμός της γενικής διευθύντριας της Γενικής Διεύθυνσης Αναστήλωσης Μουσείων και Τεχνικών Έργων, του ΥΠΠΟΑ, Αμαλίας Ανδρουλιδάκη. Χαιρετισμός του προέδρου Κ.Ε.Δ.Ε., δημάρχου Τρικκαίων, Δημήτρη Παπαστεργίου. Χαιρετισμός του δημάρχου Καβάλας, Θεοδώρου Μουριάδη.
«Η βιομηχανική κληρονομιά της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης, αναπτυξιακές προοπτικές, συνέργειες και εργαλεία», Θεόδωρος Πριγγόπουλος, προϊστάμενος ΥΝΜΤΕ Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης ΥΠΠΟΑ.
Α. Αρχές προστασίας της βιομηχανικής κληρονομιάς και διεθνής εμπειρία
9.30-10.30 συντονιστές: Θεόδωρος Πριγγόπουλος, προϊστάμενος ΥΝΜΤΕΑΜΘ/ΥΠΠΟΑ, Όλγα Δεληγιάννη, αρχιτέκτων ε.τ. ΥΠΠΟ, μέλος ΕΛΛΕΤ, TICCIH
«30 χρόνια δράσης του Ελληνικού Τμήματος της Διεθνούς Επιτροπής για την διατήρηση της βιομηχανικής Κληρονομιάς (TICCIH): Από τα πρώτα βήματα στις σημερινές προκλήσεις», Δρ. Μαρία Μαυροειδή, ιστορικός-βιομηχανική αρχαιολόγος, πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος TICCIH.
«Αρχές προστασίας της βιομηχανικής κληρονομιάς: Μεθοδολογία, εργαλεία και κριτήρια έρευνας και διαχείρισης, με στόχο την ευαισθητοποίηση των εμπλεκόμενων κοινωνικών εταίρων και την ανάδειξή τους ως απολύτως απαραίτητων συντελεστών της προστασίας», Δρ. Γεωργία Ζαχαροπούλου, πολιτικός μηχανικός.
«Επανάχρηση βιομηχανικής κληρονομιάς στην Ευρώπη: Ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης», Δρ. Δώρα Χατζή-Ροδοπούλου, αρχιτέκτων μηχανικός TUDelft-Ε.Μ.Π., γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος TICCIH.
Διάλειμμα 15 λεπτών
Β. Εμπειρία Δήμων
11.00-14.00 συντονιστές: Mαρία Μαυροειδή, πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος TICCIH, Θεόδωρος Πριγγόπουλος, προϊστάμενος ΥΝΜΤΕΑΜΘ/ΥΠΠΟΑ
Δήμος Τρικκαίων: «Η βιομηχανική κληρονομιά του Δήμου Τρικκαίων ως υποδομή για την ανάπτυξη και οι δράσεις του Δήμου-προβλήματα και προοπτικές», Δημήτρης Παπαστεργίου, πρόεδρος Κ.Ε.Δ.Ε., δήμαρχος Τρικκαίων.
Δήμος Αλεξανδρούπολης: «Καπνομάγαζο Αλεξανδρούπολης: Η αποκατάσταση ενός βιομηχανικού κτιρίου του 19ου αιώνα: επανάχρηση και μετατροπή του σε σύγχρονη δημοτική βιβλιοθήκη», Ιωάννης Ζαμπούκης, δήμαρχος Αλεξανδρούπολης.
Δήμος Βόλου: «Το Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας και Τεκμηρίωσης του Δήμου Βόλου: συμβολή στην προστασία και διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς της πόλης», Δρ. Αίγλη Δημόγλου, προϊσταμένη Διεύθυνσης Αρχείων Μουσείων Βιβλιοθηκών Δ.Ο.Ε.Π.Α.Π.-ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Βόλου.
Δήμος δυτικής Σάμου: «Αξιοποίηση κτιριακού αποθέματος βιομηχανικής ζώνης περιοχής Βυρσοδεψείων Καρλοβάσου», Αλέξανδρος Λυμπέρης, δήμαρχος δυτικής Σάμου.
Δήμος Ελευσίνας: «Η αξιοποίηση του κτιριακού αποθέματος της Ελευσίνας και η συμβολή του στην τοπική ανάπτυξη», Αργύρης Οικονόμου, δήμαρχος Ελευσίνας.
Δήμος Εορδαίας: «Η βιομηχανική κληρονομιά του Δήμου Εορδαίας την εποχή της απολιγνιτοποίησης», Παναγιώτης Ν. Πλακεντάς, δήμαρχος Εορδαίας.
Διάλειμμα 15 λεπτών
Δήμος Καβάλας: «Επανάχρηση κτιρίων καπναποθηκών, επιχειρηματικό σχέδιο ανάπτυξης και ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου με την χρήση τεχνολογίας Blockchains», Κωνσταντίνος Λαλένης, καθηγητής Τμήματος Μηχανικών, Χωροταξίας, Πολεοδομίας και Περιφερειακής Ανάπτυξης Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Δήμος Λάρισας: «Μύλος-κυψέλη πολιτισμού: Ανάδειξη του Μύλου του Παππά σε πρότυπο κέντρο πολιτισμού και ανάδειξης», Μητρούλα Χριστίνα, Msc οικονομολόγος, υπάλληλος Δήμου Λαρισσαίων.
Δήμος Λαυρεωτικής: «Η βιομηχανική κληρονομιά του Δήμου Λαυρεωτικής: προσπάθειες προστασίας και ανάδειξης», Δημήτριος Λουκάς, δήμαρχος Λαυρεωτικής.
Δήμος Νάουσας: «Κτίρια βιομηχανικής κληρονομιάς της Νάουσας: Αποκατάσταση-επανάχρηση-προοπτικές», Νικόλας Καρανικόλας, δήμαρχος ηρωικής πόλης Νάουσας.
Δήμος Σερρών: «Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Πινακοθήκη «Κωνσταντίνος Ξενάκης»: η περιπέτεια της αποκατάστασης και επανάχρησης ενός κτιρίου παλαιού στρατοπέδου, για την δημιουργία ενός πολιτιστικού πόλου με αναπτυξιακή δυναμική», Χρυσάνθη Παλάζη, εντεταλμένη δημοτική σύμβουλος πολιτισμού, πρόεδρος ΚΕΔΗ Σερρών.
Δήμος Σουφλίου: «Η Σηροτροφία και η Μεταξουργία ως πολιτιστική κληρονομιά-το παράδειγμα του Σουφλίου. Αποτίμηση και προοπτικές», Γιώτα Γκαγκούλια, αρχιτέκτων μηχανικός, ερευνήτρια, ειδικός συνεργάτης του Δήμου Σουφλίου.
Δήμος Σύρου-Ερμούπολης: «Μια ξεχωριστή περίπτωση βιομηχανικής πόλης: η Ερμούπολη της Σύρου», Αχιλλέας Δημητρόπουλος, υπεύθυνος λειτουργίας Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης.
Παρουσίαση σχεδίου κειμένου αρχών συνεργασίας Δήμων, για την διατήρηση της βιομηχανικής κληρονομιάς, Θεόδωρος Πριγγόπουλος, προϊστάμενος ΥΝΜΤΕΑΜΘ/ΥΠΠΟΑ.
Διάλειμμα 1 ώρα
Γ. Στρογγυλό τραπέζι: Νομικό και χρηματοδοτικό πλαίσιο
15.00-15.30 συντονιστής: Δρ. Σοφία Γκουβούση, αρχιτέκτων μηχανικός, Δρ. Γεωργία Ζαχαροπούλου, πολιτικός μηχανικός ΥΠΠΟΑ
«Βιομηχανικά κτίρια: Ζητήματα προστασίας και επανάχρησης των ιστορικών εγκατατάσεων στην Ελλάδα», Δρ. Ευθύμιος Μπακογιάννης, γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος YΠΕΝ.
«Βιομηχανικά κτίρια: Από την εγκατάλειψη στην ενσωμάτωση των λειτουργιών της σύγχρονης πόλης», Κοσμάς Σιδηρόπουλος, οικονομολόγος, σύμβουλος Ολοκληρωμένων Χωρικών Στρατηγικών, στέλεχος ΜΟΔ ΑΕ-ΕΕΤΑΑ ΑΕ.
Το «Πρόγραμμα «Ανατολική Μακεδονία-Θράκη» 2021-2027» ως χρηματοδοτικό εργαλείο για την αξιοποίηση και ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς στην Περιφέρεια Α.Μ.-Θ.», Βασίλειος Πιτσινίγκος, προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Προγράμματος Ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης.
Δ. Στρογγυλό τραπέζι: Φορείς υποστήριξης
- συντονιστής: Αγγέλα Γιαννακίδου, πρόεδρος και διευθύντρια Εθνολογικού Μουσείου Θράκης, Σαπφώ Αγγελούδη, αρχιτέκτων μηχανικός
«Οι προβιομηχανικές τεχνικές ως υλική και άυλη πολιτιστική κληρονομιά», Δρ. Ανδρομάχη Οικονόμου, διευθύντρια ερευνών Κέντρου Έρευνας της Ελληνικής Λαογραφίας Ακαδημία Αθηνών.
«Τεκμήρια για την επιχειρηματικότητα και την βιομηχανία στο ΓΑΚ-ΙΑΜ: Το αρχείο του Γενικού Χημείου του Κράτους, 1955-2012», Δρ. Τριανταφυλλιά Κουρτούμη, αναπληρώτρια διευθύντρια, Γενικά Αρχεία Κράτους-Ιστορικό Αρχείο Μακεδονίας.
«Το έργο της ελληνικής ομάδας της TIMS και η συνεργασία με τους φορείς για την ανάδειξη και αποκατάσταση των ελληνικών Μύλων», Κατερίνα Τούτουζα, υπεύθυνη της ελληνικής ομάδας της TIMS/μέλος διοικητικού συμβουλίου της TIMS.
Διάλειμμα 15 λεπτών
Ε. Συμπεράσματα
16.30-17.00 σι συντονιστές ανακοινώνουν συμπεράσματα της συνεδρίας τους και των στρογγυλών τραπεζιών.
ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2022
ΣΤ. Καλά παραδείγματα και προβληματισμοί
- υντονιστές: Όλγα Δεληγιάννη, αρχιτέκτων ε.τ. ΥΠΠΟ, μέλος ΕΛΛΕΤ, TICCIH, Δρ. Γεωργία Ζαχαροπούλου, πολιτικός μηχανικός ΥΠΠΟΑ
«Παραδείγματα από την ανάδειξη της βιομηχανικής κληρονομιάς του Λαυρίου, του Πειραιά και της Ελευσίνας: από την καταγραφή και τον σχεδιασμό στην υλοποίηση», Δρ. Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής Ε.Μ.Π.
«Ιστορίας Νήματα. Η βιομηχανία της κλωστοϋφαντουργίας στην Νάουσα στο πρώην εργοστάσιο ΕΡΙΑ», Βάλια Αμοιρίδου, Γιώργος Αδαμίδης, αρχαιολόγοι-μουσειολόγοι, Υπηρεσίες Πολιτιστικής Διαχείρισης.
«Το Βιομηχανικό Μουσείο Φωταερίου/10 χρόνια μετά: ανάπτυξη και προοπτικές», Μαρία Φλώρου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, υπεύθυνη Τομέα Βιομηχανικού Μουσείου (φωταερίου), Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων.
«Απρόσμενες συναντήσεις με ξεχασμένους πρωταγωνιστές. Εκθέτοντας την βιομηχανική κληρονομιά», Ερατώ Κουτσουδάκη, αρχιτέκτων-μουσειολογος.
«Το μουσείο πόλης του Δήμου Καρδίτσας και το έργο της προστασίας της βιομηχανικής κληρονομιάς της περιοχής: η περίπτωση του λησμονημένου καπνού», Φένια Λέκκα, μουσειολόγος-Δρ. Ιστορίας, Μουσείο Πόλης και Δίκτυο Μουσείων Νομού Καρδίτσας.
«Το έργο της αποκατάστασης του κτιρίου των Δημοτικών Σφαγείων του Δήμου Θεσσαλονίκης», Κατερίνα Μπλέτσα, αρχιτέκτων ε.τ. ΤΕΕ/Δήμου Θεσσαλονίκης.
«Το βιομηχανικό συγκρότημα μεταξουργίας Τζίβρε στο Σουφλί, αιχμή του δόρατος της αναπτυξιακής στρατηγικής του Δήμου: προσέγγιση, τεκμηρίωση, προστασία, ανάδειξη και διαχείριση», Δρ. Αθανάσιος Γουρίδης, πολιτικός μηχανικός-αρχαιολόγος, προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικής Υπηρεσίας Δήμου Σουφλίου.
«Προστασία, ανάδειξη και επανάχρηση Μύλου Ματσόπουλου», Θεοδώρα Σαριώτη, πολιτικός μηχανικός, ΜΑ Universite Paris I, προϊσταμένη Διεύθυνσης Τεχνικών Υπηρεσιών Δήμου Τρικκαίων.
Διάλειμμα 15 λεπτών
Ζ. Παραδείγματα ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ή /και σε συνεργασία με Δήμους
10.30-11.30 συντονιστές: Mαρία Μαυροειδή, πρόεδρος Ελληνικού Τμήματος TICCIH, Δρ. Δώρα Χατζή-Ροδοπούλου, γραμματέας Ελληνικού Τμήματος TICCIH
«Διατηρητέο βιομηχανικό συγκρότημα, πρώην κονσερβοποιείο ΑΝΘΟΣ: Το φουγάρο, αποκατάσταση, ανακαίνιση και μετατροπή του σε εργαστήριο πολιτισμού», Μόρφω Παπανικολάου, αρχιτέκτων μηχανικός, Ρένα Σακελλαρίδου, αρχιτέκτων μηχανικός.
«Δίκτυο Μουσείων ΠΙΟΠ και τοπικές κοινωνίες: Μία « συμβιωτική» σχέση», Ανδρέας Λαπούρτας, προϊστάμενος της Υπηρεσίας Μουσείων Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς.
«Το Εθνολογικό Μουσείο Θράκης: το έργο της τεκμηρίωσης, προβολής, ανάδειξης και αναβίωσης της άυλης τεχνικής κληρονομιάς της Θράκης», Αγγέλα Γιαννακίδου, ιδρύτρια και πρόεδρος Εθνολογικού Μουσείου Θράκης.
«Ο ρόλος της ψηφιακής πολιτιστικής κληρονομιάς στην προστασία των παραδοσιακών οικισμών και συνόλων. Το παράδειγμα της καταγραφής HERMeS», Δρ. Παύλος Χατζηγρηγορίου, συμβουλευτικός διδάσκων Πανεπιστημίου Αιγαίου, συνιδρυτής ΑΜΚΕ HERMeS, μέλος κριτικής επιτροπής βραβείων ΕΕ Europa Nostra.
«Η αποκατάσταση του νερόμυλου του Αγίου Γερμανού Πρεσπών και η συμβολή του στην ανάπτυξη της περιοχής», Αγγελική Γεωργαντά, αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ.
Διάλειμμα 1 ώρα
Η. Στρογγυλό τραπέζι: συμμετοχή πολιτών-Δικτύωση (1 ώρα με Q&A )
12.45-13.45 συντονιστές: Δρ. Σαπφώ Αγγελούδη, αρχιτέκτων μηχανικός, Κωνσταντινιά Μητλιάγκα, αρχιτέκτονας ΥΝΜΤΕΑΜΘ/ΥΠΠΟΑ
«Η συμμετοχή ως εργαλείο αναγέννησης της βιομηχανικής κληρονομιάς: Παραδείγματα από την ευρωπαϊκή εμπειρία και προοπτικές για το ελληνικό πλαίσιο», Δρ. Δώρα Χατζή-Ροδοπούλου, αρχιτέκτων μηχανικός TUDelft-ΕΜΠ, γραμματέας του Ελληνικού Τμήματος TICCIH.
«Η Ομάδα Βιομηχανικής Κληρονομιάς του Παραρτήματος Θεσσαλονίκης της ΕΛΛΕΤ: 31 χρόνια υποστήριξης της προστασίας των βιομηχανικών μνημείων και συνόλων», Όλγα Δεληγιάννη, αρχιτέκτων ε.τ. ΥΠΠΟ, μέλος ΕΛΛΕΤ, TICCIH.
«Το έργο της ΒΙ.Δ.Α. ως εργαλείο αξιοποίησης της ελληνικής βιομηχανικής κληρονομιάς για την ενδυνάμωση της περιφερειακής ανάπτυξης», Μαριλένα Βακαλοπούλου, πολιτισμιολόγος-ερευνήτρια Β.Α. (ΒΙ.Δ.Α. ΑΜΚΕ).
«Παρεμβάσεις της MONUMENTA για την προστασία της βιομηχανικής κληρονομιάς», Ειρήνη Γρατσία, MSc αρχαιολόγος, συντονίστρια MONUMENTA.
Διάλειμμα 15 λεπτών
14.30-16.00 γενικά συμπεράσματα
