«H Μακεδονία κατά την Οθωμανική αυτοκρατορία», ήταν το θέμα της εκδήλωσης που πραγματοποίησε ο Ροταριανός Όμιλος Δυτικής Καβάλας, με την ευκαιρία του εορτασμού της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου 1821. Στο σχετικό δελτίο Τύπου αναφέρονται τα ακόλουθα: «Η καθημερινή ζωή των κατοίκων της Μακεδονίας κατά τους αιώνες της υποδούλωσής της από τους Οθωμανούς, ήταν το θέμα που κλήθηκε να αναπτύξει ο Βαλκανιολόγος, διεθνολόγος (και όχι μόνο), Νικόλαος Παούνης, στην επετειακή συνεστίαση του Ροταριανού Ομίλου Δυτικής Καβάλας, στις 20 Μαρτίου 2019, στο ξενοδοχείο «Ωκεανίς».
Επιγραμματικά ανέφερε τους λόγους που διαμόρφωσαν την εθνολογική μορφή της αυτοκρατορίας, οι οποίοι ήταν: η κάθοδος των Σλάβων, η Τουρκική κυριαρχία, η πολιτική Αυστρίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας (π.χ. ίδρυση αποικιών) και το Εβραϊκό στοιχείο. Οι δε βάσεις της Οθωμανικής ισχύος ήταν: η θρησκεία (προσέλκυση Γαζήδων, τα «άπιστα» βαλκανικά βασίλεια κ.ο.κ.), η αδυναμία της Βυζαντινής αυτοκρατορίας να ελέγξει τα σύνορά της, οι οικονομικοί παράγοντες, καθώς και η γεωγραφική θέση του Πριγκιπάτου του Οσμάν. Τους λόγους παρακμής της, όπως ο εκφυλισμός της δυναστείας, η διαφθορά, η διάλυση των ενόπλων δυνάμεων, η ολιγαρχική εξουσία, οι θύλακες και η οικονομική και τεχνολογική στασιμότητα έναντι Δύσης.
Η ομιλία του κυρίου Παούνη στηρίχθηκε εξ’ ολοκλήρου σε επώνυμες αξιόπιστες ιστορικές πηγές και αδιαμφισβήτητα πραγματικά γεγονότα, άγνωστα για τους περισσοτέρους, όπως, το πως και πότε, χρονικά, δημιουργήθηκε το λεγόμενο «Μακεδονικό ζήτημα». O ίδιος δε, αποδείχθηκε δεινός ομιλητής, μεταδοτικός, επικοινωνιακός, ο καλύτερος για να μεταφέρεις τις γνώσεις του στο εκλεκτό ακροατήριο.
Μεγάλο το θέμα, ο χρόνος λίγος, μα τόσος, όσος χρειάστηκε για να μαγνητίσειτα μέλη και τους φίλους, που θέλησαν να παρακολουθήσουν το ιδιαίτερο και αγαπημένο θέμα που αφορά την ελληνική γη. Η εκδήλωση έκλεισε με ερωτήσεις, αλλά και διάλογο μεταξύ του ομιλητή και των παρευρισκομένων.
Η πρόεδρος του Ροταριανού Ομίλου Δυτικής Καβάλας, Άννα Παυλίδου, ευχαρίστησε όλους για την παρουσία τους και ιδιαιτέρως τον ομιλητή, για την αποδοχή της πρόσκλησης και του προσέφερε ιστορικά βιβλία της Καβάλας και μία γκραβούρα της Μακεδονίας του 1703».
