Δεν υπάρχει έντονη παρουσία μεδουσών στην θαλάσσια περιοχή της ανατολικής Μακεδονίας-Θράκης

Με αφορμή  τις συχνές αναφορές στα Μέσα Ενημέρωσης, για αυξημένους αριθμούς μεδουσών στις παραλίες της χώρας, ιδιαίτερα των ειδών Pelagia noctiluca (μωβ μέδουσα) και Rhizostoma pulmo (γαλάζια μέδουσα), το Παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΓΕΩΤ.Ε.Ε.) και το Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, ενημερώνουν το κοινό για τα ακόλουθα: Η μωβ μέδουσα είναι σχετικά μικρού μεγέθους (διάμετρος σκιαδίου, ή «καμπάνας», έως 12 εκατοστά) και ο χρωματισμός της ποικίλει, τυπικά όμως είναι διάφανη με μωβ στίγματα.

H γαλάζια μέδουσα είναι μεγάλου μεγέθους (διάμετρος σκιαδίου έως μισό μέτρο, ή και μεγαλύτερη) και είναι από διάφανη ως λευκή, κίτρινη, ή ροζ, με μωβ περίμετρο σκιαδίου. Οι μέδουσες είναι ζωικοί οργανισμοί του θαλάσσιου πλαγκτού, που υπό κανονικές συνθήκες συναντώνται στα ανοιχτά της θάλασσας. Όμως, όταν παρουσιάζονται εξάρσεις στους πληθυσμούς τους, η πιθανότητα συνάντησης τους στις ακτές, όπου μεταφέρονται από θαλάσσια ρεύματα, είναι σημαντικά αυξημένη και οι πυκνότητες τους στο νερό μπορούν να φτάσουν ακόμα και σε πολύ υψηλό επίπεδο (π.χ. της τάξης των 100 ατόμων μωβ μέδουσας ανά κυβικό μέτρο νερού). Οι πληθυσμιακές εξάρσεις των μεδουσών είναι ένα φυσικό, περιοδικό φαινόμενο στην Μεσόγειο θάλασσα, αλλά και στην Ελλάδα και παρουσιάζει κορύφωση τους θερινούς μήνες. Η πιθανότητα εμφάνισης πληθυσμιακών εξάρσεων των μεδουσών ενισχύεται σε περιόδους αφθονίας της τροφής τους (πλαγκτό) και μειωμένης παρουσίας των ανταγωνιστών τους (π.χ. πλαγκτονοφάγα ψάρια), ή των θηρευτών τους (π.χ. θαλάσσιες χελώνες).

Δεν υπάρχουν στην διάθεση μας στοιχεία που να υποδεικνύουν έντονη αυτό το διάστημα παρουσία της μωβ, ή της γαλάζιας μέδουσας, σε παραλίες της ανατολικής Μακεδονίας. Υποβολή τυχόν παρατηρήσεων μεδουσών, μπορούν να γίνουν από τους πολίτες σε πλατφόρμες όπως οι ιστότοποι iNaturalist (https://www.inaturalist.org/) και JellyWatch (https://jellywatch.org/). Στην πλατφόρμα iNaturalist υπάρχουν δύο αναφορές μέχρι στιγμής της μωβ μέδουσας στην ευρύτερη περιοχή (όρμος Βιστωνίας και Σαμοθράκη) (https://www.inaturalist.org/taxa/256089-Pelagia-noctiluca), ενώ δεν υπάρχουν φέτος αναφορές εμφάνισης της γαλάζιας μέδουσας (https://www.inaturalist.org/taxa/319371-Rhizostoma-pulmo).

Οι μέδουσες διαθέτουν κνιδοκύτταρα με νηματοκύστεις, οργανίδια που «τσιμπούν» και εγχέουν δηλητήριο στην λεία τους. Το τσίμπημα της μωβ μέδουσας μπορεί να είναι οδυνηρό για τον άνθρωπο. Σε περίπτωση τσιμπήματος, η περιοχή πρέπει να ξεπλυθεί διεξοδικά με θαλασσινό νερό (όχι γλυκό νερό) και να απομακρυνθούν τμήματα της μέδουσας, που έχουν τυχόν μείνει προσκολλημένα στο δέρμα μας, με κάποιο κατάλληλο αντικείμενο, όπως μία πιστωτική κάρτα, ώστε να αποφευχθεί η επαφή τους με τα χέρια, που μπορεί να οδηγήσει σε περαιτέρω ερεθισμούς. Στην συνέχεια, στην περιοχή του ερεθισμού πρέπει να εφαρμοστεί διάλυμα μαγειρικής σόδας σε θαλασσινό νερό 1:1 (όχι αμμωνία, οινόπνευμα, ή ξύδι). Πάγος μέσα σε σακούλα, ή αντιφλεγμονώδεις κρέμες, μπορούν να καταπραΰνουν τον πόνο. Σε σπάνιες περιπτώσεις αλλεργικών και άλλων σοβαρών συμπτωμάτων, η παρέμβαση γιατρού είναι απαραίτητη. Το τσίμπημα της γαλάζιας μέδουσας, είναι συγκριτικά λιγότερο οδυνηρό. Η αντιμετώπιση του είναι η ίδια με αυτή του τσιμπήματος της μωβ μέδουσας, όπως περιγράφεται παραπάνω.

Γενικά, συστήνεται η αποφυγή της επαφής με τις μέδουσες. Επίσης, είναι μάταιο να τις βγάζουμε στην παραλία, επειδή είναι πολύ πιθανόν πως θα έρθουν και πολλές άλλες, ενώ μία μέδουσα στην αμμουδιά μπορεί να τσιμπήσει όποιον την πατήσει κατά λάθος, ακόμα και αν είναι θαμμένη στην άμμο.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθύνεστε στο παράρτημα Ανατολικής Μακεδονίας του ΓΕΩΤ.Ε.Ε., υπεύθυνος Θεόδωρος Αμπελίδης (τηλ. 2510 222 942, 222 946 και στο e-mail: geoteeam@otenet.gr), ή Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, υπεύθυνος Αθανάσιος Ευαγγελόπουλος (τηλ. 25940 22691 και στο e-mail: fri@inale.gr).