Η λύπη μάς ακολουθεί στη ζωή, όπως η σκιά το σώμα. Από τις πρώτες στιγμές μας μέχρι τις ύστατες, μας συνοδεύουν η λύπη, οι θλίψεις και οι ταλαιπωρίες. Προβλήματα προσωπικά, οικογενειακά, προβλήματα οικονομικά, ασθένειες, αποτυχίες, κατηγορίες, συκοφαντίες, διωγμοί, θάνατοι, προδοσίες, εγκαταλείψεις και άλλα πολλά, γεμίζουν την καρδιά με θλίψη, ποτίζουν την ύπαρξή μας με τόσο πόνο, που η καρδιά γονατίζει, λιποψυχά, λυγίζει, δεν αντέχει.
Σε τούτες τις στιγμές, δεν έχουμε παρά να στρέψουμε το βλέμμα μας προς τους αγίους και να διδαχθούμε απ΄ αυτούς. Ο απόστολος Παύλος, καθώς και όλοι οι άγιοι της πίστης μας, βίωσαν θλίψεις πολλές, όμως δεν απελπίστηκαν ποτέ. Μας λέγει χαρακτηριστικά ο απόστολος Παύλος, να ζούμε: «σαν να πεθαίναμε και όμως ζούμε, σαν τιμωρούμενοι και όμως μη θανατούμενοι, σαν λυπημένοι και όμως πάντοτε χαρούμενοι, σαν πτωχοὶ και όμως κάνοντες πολλούς πλουσίους, σαν να μη έχωμεν τίποτε και όμως κατέχομεν τα πάντα».
Αυτή είναι η χριστιανική αντιμετώπιση των θλίψεων και των δοκιμασιών. Να μένει κανείς όρθιος και στις πιο δυνατές καταιγίδες. Την βαλανιδιά λέγει ο λαός, την ριζώνουν οι δυνατές καταιγίδες. Όσο πιο δυνατές καταιγίδες αντιμετωπίζει, τόσο πιο βαθιά πορεύονται στα βράχια οι ρίζες της και τόσο πιο δυνατή και αλώβητη από τον άνεμο γίνεται. Έτσι και οι ψυχές που ριζώνουν στην πίστη στον Χριστό, όσο πιο πολύ δοκιμάζονται από τον βοριά των δοκιμασιών και των θλίψεων, τόσο πιο στέρεες γίνονται στην πίστη και αφήνονται στο θείο θέλημα Του.
«Νεφύδριον εστί και θάττον παρελεύσεται», συννεφάκι είναι και πολύ γρήγορα θα περάσει, έλεγε ο Μέγας Αθανάσιος στις δύσκολες ώρες των εξοριών, της συκοφαντίας, των προσωπικών του δοκιμασιών και αυτά τα σύννεφα ήταν που τον έκαναν μέγα. Γνώριζε εκείνος, όπως και όλοι οι αγωνιστές της πίστεως, πως στο τέλος έρχεται η ώρα που παύουν οι δοκιμασίες, είναι η στιγμή που οι αγωνιστές, μαζί με τον ψαλμωδό, αναφωνούν: «διήλθομεν δια πυρός και ύδατος και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν». Φωτιά και νερό δοκιμάζει τις άγιες ψυχές, όμως στο τέλος των δοκιμασιών, υπάρχει ο τόπος της αναπαύσεως και της αναψυχής. Αυτή η προσδοκία είναι που γεννά στη ψυχή την υπομονή και καρποφορεί την παρηγορία, ώστε ενώ θλίβονται δεν στενοχωριούνται, γνωρίζοντας ότι ο τόπος του Θεού δεν είναι στενόχωρος, αλλά ευρύχωρος, είναι ο τόπος της ανάπαυσης και της ακατάπαυτης χαράς και μακαριότητας.
Οι σκοτεινές πλευρές των θλίψεων, έλεγε ένας σύγχρονος σοφός και οι σκοτεινές πλευρές των ορυχείων ομοιάζουν. Γιατί; Επειδή σ’ αυτές κρύβονται συχνά πολύτιμοι λίθοι κι αυτοί οι λίθοι έχουν αξία αιώνια, αφού κατατίθενται στο χρηματιστήριο του Παραδείσου.
Υπάρχει μία πολύ διδακτική ιστορία για τις θλίψεις και τις συνέπιες τους στη ζωή μας που συχνά μας διαφεύγουν. Κάποτε, ένας ναυαγός έφτασε εξασθενημένος, ύστερα από πολυήμερη πάλη με τα κύματα, μόνος, σ΄ ένα ερημονήσι. Έφτιαξε εκεί με αφάνταστες δυσκολίες, με κόπο και πόνο πολύ, με θλίψη ψυχής, μια καλυβούλα και με αγωνία περίμενε μήπως φανεί κάποιο καράβι στον ορίζοντα. Μάταια όμως. Μια μέρα, είχε πάει για να βρει τροφή. Όταν γύρισε, βρήκε την καλύβα του να καίγεται. «Αυτό ήταν», είπε, αυτή ήταν η μεγαλύτερη θλίψη που μπορούσε να ζήσει εκεί στη μοναξιά του και στην ανημπόρια του κι αμέσως βυθίστηκε σε θλίψη, ύψωσε όμως τα χέρια στον ουρανό και προσευχήθηκε: «γιατί σε μένα κι αυτή η δοκιμασία Κύριε;». Την άλλη ημέρα νωρίς το πρωί, ο Θεός του απάντησε. Ένα καράβι πλησίασε το νησί. «Είδαμε τον καπνό και ήλθαμε να σε παραλάβουμε», είπε ο καπετάνιος.
Όταν οι δυσκολίες υψώνονται σαν βουνά γύρω μας, ας υψώσουμε τα χέρια μας και μεις στον ουρανό και ας προσευχηθούμε στον Κύριο και Θεό μας, όπως έκανε ο απόστολος Παύλος και όλοι οι αγωνιστές της ζωής. Τότε πραγματικά θα χαμηλώσουν τα βουνά και μέσα στο σκοτάδι της αντάρας πιο φωτεινά θα λάμψουν τα άστρα. Τότε θα βρεθούμε πιο κοντά στον Θεό και τότε τη θέση της θλίψης, θα έχει καταλάβει η χαρά και η αιώνια ευτυχία.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ Φ.Ν.Θ.
Αρχιμανδρίτης Παύλος Κίτσος
